In een dreigende situatie reageert het lichaam primair. De overlevingsreacties kunnen we grofweg onderverdelen in Verstijven, Vluchten of Vechten. Welke van deze reacties een persoon laat zien, hangt af van het DNA van deze persoon.
Ik ben geen psycholoog, maar in twintig jaar advocatuur heb ik een heleboel ondernemers meegemaakt in stressvolle situaties. Mijn ervaring leert dat ondernemers doorgaans niet bekend staan om hun kwaliteiten op het gebied van Verstijven of Vluchten. De meeste ondernemers zijn Vechters, dat zit in hun DNA. Vechten om concurrenten te verslaan. Vechten om klanten of personeel binnen te halen. Vechten voor het resultaat van de onderneming.
Ook advocaten zijn vechters. Zij zullen alles doen om hun juridische kennis in te zetten om het optimale resultaat te bereiken voor hun cliënt. In het advocaten DNA zit de wil om gelijk te krijgen en de belangen van hun cliënt te vuur en te zwaard te bevechten. Bij zoveel vechtersmentaliteit, bij cliënt, de advocaat, maar ook aan de kant van de wederpartij, ligt escalatie al snel op de loer.
Dat is op zich niet erg. Er zijn heel veel geschillen die zich uitstekend lenen voor juridisch wapengekletter. Ik doe er zelf elke dag enthousiast aan mee.
Toch zie ik ook dat ondernemers, als ze later terugkijken, zich afvragen of het juridische gevecht nu wel het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Procedures duren vaak langer dan verwacht. Kosten meer dan ingeschat of het resultaat valt uiteindelijk tegen.
Het kan daarom geen kwaad om, in geval van een dreigend juridisch conflict, de eerste overlevingsreactie te onderdrukken. Even alle opties te wegen en daarbij ook mediation in overweging te nemen. Mediation levert in geval van arbeidsgeschillen, conflicten tussen aandeelhouders of tussen bedrijven eigenlijk altijd een sneller resultaat op dan een procedure.
Ik zie in mijn mediationpraktijk vaak mooie dingen gebeuren. Feiten blijken toch anders te liggen dan men dacht. Opmerkingen blijken een andere achtergrond te hebben. Het probleem blijkt meestal best oplosbaar.
En als de mediation nu niet leidt tot een deal, is er geen man overboord. Weliswaar geldt er een geheimhoudingsplicht, maar je hebt altijd meer inzichten dan daarvoor en dat kun je wel gebruiken in het bepalen van de strategie in de procedure. Of komt nu dan toch weer die vechtersmentaliteit om de hoek kijken?
Robert Jan Stoop is advocaat en partner bij TeekensKarstens advocaten in Alphen aan den Rijn, daarnaast is hij als MfN registermediator aangesloten bij Resolute Mediation. In beide hoedanigheden is gespecialiseerd in arbeidsrecht en aandeelhoudersgeschillen.
